Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Uluslararası İlişkiler, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SEDANUR KARAÇINAR
Danışman: Mustafa Turgut Demirtepe
Özet:
Bu
çalışmaya konu olan dönem Azerbaycan’ın iki Rus işgali arasında geçirdiği zaman
aralığıdır. Azerbaycan’da milli şuurun gelişmesi ile eşzamanlı olarak Rusya’da
Ekim Devrimi gerçekleşmiş ve Rusya’daki kaos ortamından yararlanan birçok halk
gibi Azerbaycan Türkleri de bağımsızlıklarını ilan etmiştir. Fakat ne
bağımsızlık sürecine giden yol ne de Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti’nin kısa
ömürlü dönemi kolay olmamıştır. Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti idarecileri,
bağımsızlık ilanından Sovyet işgaline dek, yüz yıldan uzun süren Rus işgali ve
bölgesel sorunların etkisi altında politikalar üretmiştir. Azerbaycan, 1918
yılında bağımsızlığını ilan etmişse de, Rus baskısı ve Kafkasya’da yaşanan
sorunlardan bağımsız hareket edememiştir. Emperyalizm çağında küresel ve
bölgesel güçlerin uzun yıllardır ilgisini çekmiş bu zorlu coğrafyada,
Azerbaycan’ın bağımsız bir devlet olarak ayakta kalabilme ideali dış
faktörlerin uygun olmaması nedeniyle sürdürülememiştir. Bu süreçte uluslararası
sistemin yapısındaki değişimler ve küresel ve bölgesel aktörlerin pozisyonları,
Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti’nin dış politikası üzerinde önemli etkide
bulunmuştur. Bölgesel sorunlar, uluslararası alanda gördüğü baskı ve Ermenistan
ve Rusya tehdidine karşı Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti’nin varlığını
sürdürme çabası bu çalışmanın ana konusudur.
Anahtar Kelimeler: Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti, Bölgesel Sorunlar, Etnik Çatışma, Milliyetçilik, Bolşevizm