Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Resim, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: NUMAN KÜÇÜK
Danışman: Gül Sarıdikmen
Özet:
Sanat, kavramların üzerine giderek sorgulayan, analiz eden, vurgulayan veya olduğu gibi yansıtan bir olgudur; bu nedenle sanatçılar çalışmalarında sayısız kavrama yer vermiş ve vermeye de devam etmektedirler. Kaçınılmaz bir son olan ölüm ise bu kavramların en önemlilerinden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Ölenin ardına bıraktıkları, yaşayan varlıklar ile arasındaki bağlar çeşitli ritüeller oluşturarak günümüze kadar ulaşan kültürlerin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu ritüellerin bir parçası olarak mezarlık ve mezar taşları Türk kültüründe çağlar boyunca değişmiş, yeni biçimler kazanarak estetik bir forma evrilmiştir. Mezarlıklar adeta taştan tuvallerin yer aldığı bir sanat galerisine dönüşmüştür. Görsel açıdan oldukça zengindirler. Bir sanat ürünü olarak nitelendirilebileceğimiz Türk mezar taşları, tüm sanat dallarının birbirini etkilemesi gibi Türk ve yabancı sanatçıları etkilemiştir. Bu çerçevede onları betimleyen, anlatan, bu fikirlerden yola çıkarak eser ortaya koyan ressamların varlığına olanak sağlamıştır. Türk tarihinde, bir heykeltıraş işçiliğiyle işlenen mezar taşları ölüm ve sanatın harmanı gibidir. Tüm yönleriyle birçok sanatçıyı, özellikle de ressamları geçmişten bugüne plastik değerleriyle halen etkilemektedirler. İşte bu noktada taşlardan yapılan sanat nesnelerinden etkilenen, onları tuvallerinde ölümsüz kılmak isteyen Osman Hamdi Bey, Hoca Ali Rıza, Şevket Dağ, Avni Lifij, Sami Yetik, Süleyman Saim Tekcan gibi birçok ünlü Türk ressam eserlerinde mezarlık ve mezar taşlarına yer vermişlerdir. Böylece taşların estetik yapılarına vurgu yapılmış ve tablolarda birçok anlamlandırmalar ile tekrar hayat bulmuşlardır. Bu çalışmada amaç, muhtelif kaynaklar ile bu akışı belgeleyip dönemlere aktarabilmektir.