TUZ STRESİ KOŞULLARINDA SALİSİLİK ASİT UYGULAMASININ MARUL (Lactuca sativa) BİTKİSİNİN GELİŞİMİ VE BİTKİ BESİN ELEMENTİ İÇERİĞİNE ETKİSİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Toprak Bilimi Ve Bitki Besleme, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Kemal Zurnacı

Danışman: Ali Sümer

Özet:

Bu çalışma, 2018 yılında Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü’ne ait iklim odasında kontrollü koşullarda yürütülmüştür. Maritima cinsi marul bitkisine artan tuz konsantrasyonlarında [0 (kontrol), 2, 4 ve 6 dS/m]  artan salisilik asit (SA) dozları [0 (kontrol), 0,1, 0,5 ve 1,00 mM] uygulanmıştır. Deneme tesadüf blokları deneme desenine göre; 4 tuz uygulaması x 4 SA uygulaması x 4 tekerrür olarak toplam 64 saksıda yürütülmüştür.

Artan tuz (NaCl) stresi koşullarında ve SA uygulamalarında bitkinin tuz stresine karşı tepkisi bu çalışmanın ana amacını oluşturmaktadır. Bu çalışmada artan tuz ve SA uygulamalarında marul bitkisinin gelişimi ve bitki besin elementi içeriğindeki değişimler incelenmiştir.

Elde edilen sonuçlara göre, artan tuz dozları ile yeşil aksamdaki Na konsantrasyonun arttığı ve bunun sonucunda kök yaş ağırlığı, kök kuru ağırlığı, verim kuru ağırlığı, yeşil aksamdaki K ve Zn (4 ve 6 dS/m tuz uygulamalarında) konsantrasyonlarında azalmalar tespit edilmiştir. Düşük tuz dozunda (2 dS/m) yeşil aksam Ca konsantrasyonunda azalma, yüksek dozlarda ise bir değişim tespit edilememiştir. 4 dS/m tuz dozunda yeşil aksam P ve Cu konsantrasyonlarında bir azalma diğer tuz dozlarında ise herhangi bir değişim tespit edilememiştir. Artan tuz dozları yeşil aksamdaki Fe konsantrasyonunda dalgalanmaya sebep olmuş, Mg ve Mn konsantrasyonlarına etkisi istatiksel açıdan önemsiz olmuştur. Artan SA uygulamasının ise kök yaş ağırlık, kök kuru ağırlık, verim kuru ağırlık ve yeşil aksamdaki Na, Mg, Mn ve Zn konsantrasyonlarına bir etki göstermediği belirlenmiştir. Artan tuz dozlarından olumsuz etkilenen Ca ve K konsantrasyonları, SA artması ile olumlu yönde artış göstermiştir. SA uygulaması yeşil aksamdaki P ve Cu konsantrasyonlarında dalgalanmaya, Fe konsantrasyonunda ise azalmaya neden olmuştur.

SA x tuz interaksiyonu ise yeşil aksam K, Ca, Cu, P ve Fe konsantrasyonlarına istatiksel açıdan önemli bir etkiye neden olmuştur.