İleri evre mide kanseri tanısıyla ameliyat edilen hastalarda intraoperatif peritoneal lavaj sitolojisinde ve postoperatif gelişen asit de serbest malign hücre pozitifliğinin prognostik önemi


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Cerrahi Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2005

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MURAT BAŞER

Danışman: Muammer Karaayvaz

Özet:

Mide kanserlerinde prognostik faktörlerin bilinmesi, hastalığın seyrinin tahmin edilmesi, tedavi planlanması yönünden önemlidir. Mide kanserinde prognoza etki eden faktörlerle ilgili birçok çalışma mevcuttur. Hekim tarafından bu faktörlerin bilinmesi, hastalığın prognozunun iyileştirilmesi için yol gösterici olabilir. Erken evre mide kanserlerinde cerrahi tedavinin yeri tartışmasızdır. İleri evre kanserlerde ise küratif cerrahi tedavinin yeri tartışmalıdır. Bu nedenle lokoregional ilerlemiş olgularda ise cerrahi tedavinin mutlak endikasyonunu koymak çok zordur. Evre 3A, özellikle Evre 3B ve Evre 4 olgularda cerrahi tedaviden sonra kişiye göre ortalama yaşam süresi (OYS) farklı olmaktadır. Mide kanseri nedeniyle ameliyat edilmiş hastaların en sık ölüm nedenleri periton metastazı ve yeterli lokoregional kontrolün sağlanamamasıdır. Seroza tutulumu olan hastalarda küratif mide rezeksiyonuna rağmen %50 oranında peritoneal nüks oluşmaktadır. Bu grupta, prognostik faktörlerin analizi, adjuvan tedavi seçimini etkilemesinden dolayı önem taşır (1). Mide kanserli hastalarda peritoneal lavaj sıvısında serbest tümör hücrelerinin saptanması peritoneal metastazının önemli bir göstergesi olarak kabul edilmektedir. Peritoneal karsinomatozisin ilk adımı, serozayı invaze eden tümör hücrelerinin periton boşluğuna doğru ayrılmasıdır. Bu prospektif çalışmada ileri evre mide kanseri nedeniyle ameliyat edilen 42 hasta iki guruba ayrıldı. Birinci grup intraoperatif peritoneal lavaj yapılan hastalarda serbest tümör hücresi araştırılanlardan oluştu. İkinci grup postoperatif gelişen asit ve bu asitte serbest malign hücre araştırılanlardan oluştu. Ocak 1999-Nisan 2004 tarihleri arasında Y.Y.Ü. Tıp Fakültesi Genel Cerrahi ABD'nda mide kanseri nedeniyle ameliyat edilen yaşları 28-70 arasında değişen (Yaş ortalaması:51.09±11.53), 30(%71.42)'u erkek, 12(%28.57)'si kadın Evre 3A, Evre 3B ve Evre 4 toplam 42 olgunun sağ kalım ve ortalama yaşam süreleri(OYS) analiz edildi. Grup I de 27 hasta intraoperatif asit tespit edilmeyen ileri evrelerdeki mide kanseri i v nedeniyle ameliyat edilen hastalardan oluşmaktaydı. Bu hastalarda evresine bakılmaksızın laparotomiyi takiben tümöre dokunmadan önce 200 mi serum fizyolojik ile karın boşluğu yıkandı. Takiben pelvik bölgedeki sıvıdan 50 ml aspire edilerek sitosantrifüje edildi ve Papanicolau yöntemiyle boyandıktan sonra ışık mikroskobu ile incelendi. Sonuçlar, malign hücre tespit edilenler M (+), edilmeyenler M (-) malignite şüphesi olanlar M(Ş) olarak değerlendirildi. Grup II deki 15 hasta cerrahi girişim sonrası yakından takip edilen ve ilk 9 ay içerisinde asit gelişimi ultrasonografi ile tespit edilenlerden oluşmaktadır. Ultrasonografi eşliğinde l-20ml asit sıvısı alındı ve seri sitolojik incelemeler yapıldı. Bu sıvı sitosantrifüje edildi ve Papanicolau yöntemiyle ile boyandıktan sonra ışık mikroskobu ile incelendi, malign hücre tespit edilenler M(+), edilmeyenler M(-) olarak değerlendirildi. Malignite şüphesi olan hastalardan sitoloji için tekrar asit alındı ve sitolojik inceleme tekrarı yapılarak M(-) veya M(+) grubuna dahil edildi. Tüm hastaların ortalama yaşam süresi 13.54 ay intraperitoneal malign hücre pozitif M(+) saptananların ortalama yaşam süresi 11.60 ay olarak, intraperitoneal malign hücre negatif olanların ortalama yaşam süresi 19.84 ay olarak saptanmıştır. İntraoperatif lavaj i x yapılan hastaların (Grup I) ortalama yaşam süresi 9.77 ay bu lavajda malign, hücre M(+) saptananların 6.61 ay olarak, saptanmayanların M(-) ortalama yaşam süresi ise 16.75 ay tespit edildi. Postoperatif takiplerde asit gelişen(Grup II) hastalarda ortalama yaşam süresi 20.33 ay ve bu asitte malign hücre saptananlarda M(+) ortalama yaşam süresi 18.1 ay, saptanmayanların M(-) ki ise 24.8 ay olarak tespit edildi. İleri evre mide kanseri nedeniyle ameliyat edilen hastalarda intraperitoneal serbest malign hücre saptanmayanların ortalama yaşam süresi malign hücre saptananlarınkine göre daha uzun olduğu istatistiksel olarak saptandı(p<0.05). Sonuç olarak hem intraoperatif lavaj sıvısında hem de asit gelişimi saptanan hastalarda intraperitoneal serbest malign hücre tespiti M(+) prognozu kötü etkileyen faktör olarak saptandı.