Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Zootekni, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Melih Baykal
Danışman: Aynur Konyalı
Özet:
Çalışmada, doğum öncesi dönemde anaları farklı besleme düzeyinde beslenen ergin ve çepiç analardan doğan oğlakların, doğum sonrası dönemlerde aylık ölçümler sonucunda elde edilen verilerinde proporsiyonel büyümenin araştırılması, gebelik döneminde anaları için stres faktörü olan besleme düzeyindeki farklılığın oğlaklarda bilateral organlarda simetri üzerine etkilerinin araştırılması hedeflenmiştir. Çalışmanın hayvan materyalini 78 baş Türk Saanen genotipi oğlak oluşturmaktadır. Ergin analar besin madde gereksinimlerinin NRC (2007) bildirişlerine göre tamamının karşılandığı (EK) ve gereksinimlerinin %80'inin karşılandığı (kısıtlama grubu, E80) grupları olarak oluşturulmuştur. Çepiçler ise gebelik süresince canlı ağırlık ve öngörülen büyüme hızı doğrultusunda belirlenen besin madde gereksinimlerinin karşılandığı kontrol grubunun yanı sıra Ç-K, Ç-80 grubu ve gereksinimlerinin %20 fazlası tüketime sunulan Ç-120 grubu olarak gruplandırılmıştır. Ergin analar çoğuz gebelerde, çepiçler ise tekiz gebe analar seçilmiştir. Doğan oğlaklardan baş, ekstremiteler ve gövdeye ait ölçümler alınarak bu ölçümlerin mutlak nispi farkları analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre doğumdan sonraki ilk bir ay içinde her grupta tüm uzuvlarda en hızlı büyüme gerçekleşmekte, yaş ilerledikçe büyüme hızı da yavaşlamaktadır (P<0,05). Baş çevresi mutlak nispi farkının kontrol grubunda ilk kontrol döneminde daha belirginleştiği gözlenmektedir (P<0,0001). Özellikle sütten kesim dönemini içine alan 2. ve 3. ayları kapsayan süreçte başa ait özelliklerde gerek ergin gerekse çepiç analardan doğan oğlaklardaki büyüme hızının istatistiksel olarak farklı olmadığı, yani yetersiz beslenen gruptaki analardan doğan oğlaklarda kısıtlama düzeyinin stres oluşturmayacak düzeyde olması ya da bu gruptaki analardan doğan oğlakların stres düzeyine adapte olması nedeniyle bunun tespit edilemediği düşünülebilir. Bu durum diğer özellikler için de benzer şekilde seyretmektedir. Çalışmadan elde edilen bulgularına göre ergin analardan doğan yavrularda ön ve arka bacaklarda, ön ve arka incik çevrelerinde asimetri gözlenmiş olup, çepiç analarda incelenen tüm bilateral organlarda asimetri mevcuttur (P<0,05). Ergin analarda ön bacaklarda E80 grubunda 1. ve 2. aylarda %0,47'lik asimetri olduğu gözlenirken sütten kesim stresinin yaşandığı dönemde (2. aydan sonra) %0,47 den %0,25'e gerilerken, kontrol grubunda asimetrik farkın 1. ayda %0,03 iken 2. Ayda %0,27'ye yükselmiş ve 3. ayda %0,19'a gerilediği gözlenmektedir. Çepiç analardan doğan oğlaklarda ön bacaklarda en yüksek asitmerik farkın %0,89 ile Ç80 grubunun 1. ayında olduğu, en düşük değerin ise her gruptaki doğumdaki farklılıkların olduğu (%0,02) gözlenmektedir. Arka bacaklarda ise her grupta doğumdaki asitmetrinin %0,02 olduğu ancak, ilk ayda Ç120 grubunda %1,07, ÇK grubunda %0,98 ve Ç80 grubunda da %0,40'lık bir farklılık olduğu belirlenmiştir. Fazla beslenen oğlaklarda doğumdan sonraki ayda asimetrinin istatistiksel olarak da önemli olduğu gözlenmiştir. İncik çevreleri açısından da Ç120 grubunun en yüksek değerlerdeki asimetrik farka sahip olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak bu çalışmadan elde edilen bulgulara göre kısıtlı beslenen çepiç ana ya da ergin analardan doğan oğlaklarda benzer bir eğilim görülmüş olup, çepiç anaların tekiz, ergin anaların ise çoğuz yavru taşıdığı göz önünde bulundurulmalıdır. Bundan sonra planlanacak araştırmalarda stres faktörü olarak besleme düzeyi kullanılacaksa kısıtlamanın daha keskin oranlarda yapılması önerilebilir. Anahtar sözcükler: Oğlaklarda Büyüme, Gebelik Beslemesi, Asimetri, Proporsiyon