Biga'da çeltik yanıklığı (Pyricularia oryzae) hastalığının çıkışı ve yaygınlığının tespiti ile tohumluklarda bulaşıklık oranlarının saptanması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bitki Koruma, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SAMİ BERKAY ERGÜN

Danışman: Figen Mert

Özet:

Pyricularia oryzae (Telemorf: Magnaporthe oryzae) çeltik yetiştiriciliğinde ekonomik kayıplara sebep olan en önemli fungal hastalık etmenlerinden biridir. Bu çalışmanın amacı, 2015 üretim yılında Çanakkale ilinde önemli üretim alanlarına sahip Biga İlçesinde çeltikte hastalık simptomlarının çıkış zamanlarının tespit edilmesi, yörede hastalığın yaygınlık oranın ve kullanılan tohumluklarda hastalık etmeninin bulaşıklık oranının saptanmasıdır. Bu amaçla Baldo, Osmancık, Cameo, Efe, Paşalı, Ronaldo, Galileo olmak üzere 7 çeşidin incelendiği 15 farklı tarla (800 dekar) Haziran, Temmuz, Ağustos ve Eylül ayları boyunca günlük olarak sörveyler yapılmıştır. Sörveyler esnasında ilk olarak üreticilerin yapmış olduğu tüm uygulamalar not edilmiş, daha sonra ise farklı fenolojik dönemlerde hastalıkların çıkış zamanları tespit edilmiştir. Çalışma sonunda, çeltik yanıklığı hastalığı tüm çeşitlerde tespit edilmiş olup hastalık belirtileri Temmuz ayının 2. yarısından itibaren gözlenebilmiştir. Çeltik yanıklığı hastalığının ilk belirtileri yaprak, yakacık, kın, boğum, başak (salkım), başak sapında ve tane kavuzlarında sırasıyla çeltik ekiminden 45., 59., 65., 83., 85. ve 87. gün sonra görülmüştür. Hastalığın yörede %75.33 oranında yaygınlık gösterdiği saptanmıştır. Toplamda farklı çeşitlere ait 5 çeltik tohumluğunda bulaşıklık oranının saptanabilmesi için Blotter yöntemi kullanılarak, yapılan çalışmada bulaşıklık oranının %0-13.3 arasında değiştiği saptanmıştır. Çeltik tarlalarının etrafında bulunan bazı yabancı otlarda da hastalığın tespit edilmesi önemli bulunmuştur.