PİRİNA KOMPOSTUNUN HIYARDA SCLEROTINIA SCLEROTIORUM'UN IN VITRO VE IN VIVO GELİŞİMİNE ETKİSİNİN SAPTANMASI


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bitki Koruma, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MELİHA RUŞEN PİRİNÇÇİOĞLU

Danışman: Figen Mert

Özet:

Sclerotinia sclerotiorum (Lib.) de Bary, konukçu dizini çok geniş olan yaygın görülen hastalık etmenlerinden biridir. Bu çalışmanın amacı zeytinyağı elde edilmesi sonucu oluşan zeytin katı atığı olan pirinanın kompostlaştırılıp, hıyarda S. sclerotiorum’a karşı etkinliğini araştırmaktır. Hıyarda virülent olduğu tespit edilmiş S. sclerotiorum izolatı bu çalışmada kullanılmıştır. Pirina ve keçi gübresi karıştırılmış ve olgunlaşması sağlanmıştır. İn vitro çalışmalarında kullanılmak üzere su ve kompost (v/v) eşit hacimde karıştırılmış ve kompost ekstraktı hazırlanmıştır. Soğuk sterilizasyon uygulanan ekstrakt patates dekstroz agara (PDA) farklı oranlarda eklenmiştir (%1, %2, %5, %10, %25). Ortamdaki ekstrakt oranı arttıkça fungusun miselyal gelişiminde bir azalma gözlemlenmiştir. Ortamda ekstrakt oranı arttıkça etmenin oluşturduğu sklerot sayısı da artmış fakat çimlenme oranında bir azalış olduğu gözlemlenmiştir. Pirina kompost ekstraktlarının toplam sklerot ağırlığı üzerinde bir etkisi olmamıştır. İn vivo denemesi için hıyar fideleri farklı oranlarda (%1, %2, %5, %10, %25) kompost eklenmiş saksılara dikilmiştir. Kontrol bitkileri hariç diğer bitkilerin kök-kökboğazı kısmına S. sclerotiorum ile sardırılmış buğday tanesi konulmuş ve pirina kompostunun bitki gelişimi ve S. sclerotiorum üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Altı hafta sonunda deneme sonlandırılmıştır. Pirina kompostu bitki gelişimini olumlu yönde etkilemiş, bitkilerin yaş-kuru ağırlığı, çiçek/meyve sayıları artmıştır. Ancak %25 dozunun bulunduğu saksılarda fitotoksik belirtiler görülmüştür.