Yüksekte Çalışma da Mevcut ve Olması Muhtemel Tehlikelerin İncelenmesi/Giderilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2025

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İrem Güler

Danışman: Mehmet Pişkin

Özet:

İnşaat sektörü, yapısal süreçlerin karmaşıklığı, değişken çevre koşulları ve insan faktörünün merkezi rolü nedeniyle önemli iş sağlığı ve güvenliği riskleri barındırmaktadır. Sektördeki kazaların büyük bir kısmı yüksekte çalışma, yetersiz kişisel koruyucu donanım, iskele tehlikeleri ve temel güvenlik önlemlerine uyulmaması gibi nedenlerden kaynaklanmakta; bu durum ise tehlike algısının geliştirilmesi için etkili eğitimlere duyulan ihtiyacı ortaya koymaktadır. Bu çalışma, Çanakkale’de NACE Rev.2.1 kodu 43 (Özel İnşaat Faaliyetleri) kapsamında yürütülen büyük ölçekli bir inşaat projesinde, 1.000 çalışan üzerinde iş başında (Toolbox) eğitimlerin etkililiğini değerlendirmektedir. Program kapsamında yüksekte güvenli çalışma, uygun kişisel koruyucu donanım kullanımı ve iskele/platform güvenliği konularında uygulamalı oturumlar gerçekleştirilmiştir. Katılımcılar yaş, mesleki deneyim, sertifika durumu ve meslek gruplarına göre sınıflandırılmıştır.

Etkinin ölçülmesi amacıyla, eğitimden önce ve sonra iki aşamalı, 10 soruluk çoktan seçmeli sınavlar uygulanmış ve bilgi düzeyi, tehlike algısı ve güvenlik davranışlarındaki değişiklikler değerlendirilmiştir. Analiz sonuçlarına göre genel bilgi düzeyinde %28’lik artış sağlanmış (t(999)=54,480, p<0,001, d=1,722). Alt temalara bakıldığında, iskele güvenliği %8, kişisel koruyucu donanım kullanımı %9,6, platform ve seyyar merdiven güvenliği %55,1 ve genel yüksekte çalışma bilgisi %84,5 oranında artış göstermiştir (p<0,001). Demografik açıdan değerlendirildiğinde, özellikle 5–10 yıl deneyime sahip çalışanlarda ve 25–31 yaş grubunda puan artışları diğer gruplara göre daha yüksek bulunmuştur.