Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: TUĞÇE CİVELEK
Danışman: Levent Genç
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:
| Kentlerde doğal nüfus artışının yanı sıra sosyo-ekonomik nedenlerden dolayı oluşan göçler ile birlikte barınma, eğitim, sağlık, sanayileşme ve benzer ihtiyaçların giderilmesi gerekmektedir. Bu ihtiyaçların giderilmesi yatay ve dikey büyüme şeklinde olmaktadır. Yatay büyüme, kentlerin etrafındaki alanlara doğru hızla gelişmesi ve mekânsal olarak genişlemesi olarak bilinir. Kentler genişlerken etrafındaki yakın kırsal yerleşim alanları (köy), kentleşme baskısı altında kalmakta ve kendi özgün dokusu ile doğal, sosyo-kültürel ve fiziksel değerlerini değiştirerek geleneksel kimliklerini kaybetmektedirler. Kentlere yakın köylerin üzerinde oluşan kentleşme baskısının kontrol altına alınabilmesi ve köy kimliklerinin ve doğal peyzaj alanlarının korunması, bütüncül bir yaklaşımla planlanması ve dönüşüm senaryolarının belirlenmesi ile mümkündür. Bu çalışmada kent baskısı altındaki köylerin özgün dokusunu ve geleneksel kimliklerini dikkate alarak, kırsal veri tabanlarının ve kır-kent dönüşüm senaryolarının belirlenmesi amaçlanmaktadır. Çalışmada, konum ve öznitelik verilerini birlikte saklama ve işleyebilme özelliği ile planlama çalışmalarında anahtar role sahip Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ve Uzaktan Algılama (UA) tekniklerinden yararlanılmıştır. Farklı tarihlerde çekilen Landsat uydu görüntüleri (2007 ve 2017) kullanılarak Arazi Kullanım ve Bitki Örtüsü Haritaları (AKBÖ) yapılmış ve on yıllık değişim şiddeti belirlenmiştir. En büyük değişim mera sınıfında %67.56'lık oranda azalma ve %39.93 oranda su sınıfındaki arrtış olarak belirlenmiştir. Gelişme hızından etkilenen köy yerleşim alanlarını belirlemek amacıyla mevcut Çanakkale ili kent sınırına 0-10 km zon oluşturulmuş ve içerisinde kalan köylerden Karacaören köyü çalışma alanı olarak seçilmiştir. 2007-2017 yılları arasındaki zamansal değişim haritaları sonucuna göre, köyün geleneksel kimlik özellikleri ile değişimler arasındaki ilişki incelenmiş ve kır-kent dönüşüm senaryoları irdelenmiştir. Oluşturulan senaryolardan gerçekleşme ihtimali en yüksek olan 3 adet dönüşüm senaryosu seçilmiştir. Kırsal yerleşim alanlarının kimlik kaybına uğrayıp kentsel yerleşimin bir parçası haline geldiği 1. dönüşüm senaryosu; "Kentleşen Köyler Senaryosu", Karacaören köyünün kimlik özelliklerinden yararlanılarak sosyo-ekonomik açıdan üretime katkı sağlayan 2. dönüşüm senaryosu; "Tarımsal Üretim Senaryosu", köy ve kent arasında tampon bölgeler ve bu bölgelerde ekolojik kompleks alanlarının oluşturulduğu 3. Dönüşüm senaryosu ise; "Ekolojik Köy Senaryosu" başlıkları altında incelenmiştir. Bu senaryo da toplam 154 adet kompleks tarımsal üretim sistemi önerilmiştir. | |||