Geleceğin distopik kentsel mekânlarının sinematografik araçlar ile okunması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: TUĞÇE ÖZDEMİR

Danışman: Elif Sağlık

Özet:

Sinema ve mimarlık sanatlarının varoluşlarına ilişkin temelden bağlı oldukları ortak unsur "mekân" kavramıdır. Distopik gelecek mekânlarını konu olan bu çalışmada; distopya kavramanın yaratmış olduğu karanlık geleceğin aslında bir sistem eleştirisi olması, çalışma için değerli bulunmuştur. Bu bağlamda öncelikli olarak mekân kavramı ve mekân kavramı çerçevesinde sinema ve mimarlık ilişkileri değerlendirilmiştir. Daha sonra distopya kavramının detaylarına inilerek, mekânsal düzleme aktarılışı ve sinema sanatıyla olan ilişkisi irdelenmiştir. Günümüzde tüm sanat disiplinlerinin karşılıklı etkileşim halinde oldukları düşünüldüğünde, sinema ve mimarlığında bu bağlamda birbirlerinden etkilenmemeleri imkânsızdır. Bu noktada, sinematografik tasarım araçları ve tekniklerinin, mimarlığın mekânsal üretiminde kullandığı araçlarla benzer oldukları görülmektedir. Böylelikle çalışma da, sinematografik tasarım araçları incelenmiş olup mekânsal boyutta kurulan ilişkileri değerlendirilmiştir. Bu ilişkinin desteklenmesi için; sinematografik tasarım araçlarının güçlü bir şekilde kullanıldığı ve döneminin öne çıkan distopik kurgudaki filmleri olan Metropolis, Blade Runner ve Wall.E filmleri mekânsal boyutta analiz edilmiştir. Daha sonra tüm çalışma tersten okunarak sinematografik tasarım araçları ile çalışmanın bir diğer materyali olan; "Çanakkale Kordon kıyı hattı" üzerinden mekânsal okumalar yapılmıştır. Çalışmanın sonucunda seçilen çalışma hattı üzerinde distopik mekânlarının varlığına rastlanılmış ve kent distopyası açısından bir değerlendirme yapılmıştır.