• Ana Sayfa

Hicrî İlk Asır Meġāzî Âlimlerinin Hadis İlmindeki Yeri

Creative Commons License

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2025

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ASİYE TEKÇE

Danışman: Yunus Akyürek

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Hicri ilk asırda ilmî anlamda belirgin bir ihtisas alanı mefhumu bulunmamakla birlikte dönemin âlimleri ilme bütüncül bir yaklaşım sergilemiş ve Kur’ân ile hadis merkezli bir metot benimsemişlerdir. Bu âlimler Hz. Peygamber’in söz, fiil ve onaylarını içeren hadislerin yanı sıra, onun hayatına dair meġāzî rivayetlerini de büyük bir titizlikle nakletmişlerdir. Meġāzî rivayetlerinin hadis usulü çerçevesinde değerlendirilmesi, bu rivayetlerin hadisler kadar sahih, muteber ve güvenilir olduğunu göstermektedir. Tezin amacı bahsi geçen dönem âlimlerinin topladıkları meġāzî rivayetlerinde ortaya koydukları hadisçi kimliklerini irdelemek ve bu ana kimlik eşliğinde yürüttükleri ilmî yaklaşımları ortaya koymaktır. Bu çalışmanın temel hedefi, özellikle meġāzîye dair rivayetlerin en az hadis rivayetleri kadar sahih, geçerli ve muteber olduğunu ilmî delillerle ortaya koymak; böylece siyer ilminin sağlam bir temele dayandığını ispat etmektir. Hadis âlimlerinin siyer ve meġāzî rivayetleriyle ilgilenmiş olmaları, siyerin salt sözlü aktarımlara veya halk anlatılarına dayanmadığını; aksine sahâbe döneminden itibaren hadis usulüyle uyumlu bir metodoloji çerçevesinde ṣaḥîfefeler aracılığıyla yazılı olarak tedvin edilmeye başlandığını göstermektedir. Bu bağlamda, sahabenin öğrencisi olan tâbiîn neslinin ve onları takip eden sonraki kuşakların, sahih rivayetleri esas alarak Hz. Peygamber’in biyografisini ilmî bir titizlikle inşa ettiklerini ortaya koymak da çalışmanın en önemli hedeflerinden biridir. Tezin sınırlarını, İslâmî ilimlerin temellerinin atıldığı ve hadisle bağlantılı olarak siyer ilminin şekillendiği hicri birinci asır oluşturmaktadır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi, doküman incelemesi tekniği kullanılacaktır.