Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: FATİH ERTEKİN
Danışman: Arif Yıldırım
Özet:
Sinema, ortaya çıktığı yıllardan itibaren gerçekliği anlatma ve kurmaca hikayeler üretme şeklinde iki farklı yöne ayrılmıştır. Kurmaca sinema, zamanla bir endüstriye dönüşürken, yapısal ve biçimsel anlamda kurmaca sinemadan tamamen farklı bir formda olan belgesel sinema da kendine has özellikleriyle farklı bir formun içerisinde zaman içerisinde gelişim göstermiştir. Öte yandan, sinemanın ortaya çıktığı ilk yıllarda Lumiere Kardeşlerin ortaya koyduğu filmlerin belgesel özellikleri taşımasından dolayı sinemanın belgesel ile başladığına dair bir kabul de söz konusudur. Belgesel sinema, 1920'li yıllardan itibaren büyük bir hızla gelişmeye başlamıştır. Belgesel sinema, tıpkı kurmaca sinema gibi tarihin önemli kırılma noktalarında kabuk değiştirerek içerisinde bulunduğu çağa göre şekillenmiştir. Bu kırılma noktalarına bakıldığında sinemayı şekillendiren en önemli unsurun teknoloji olduğu görülebilir. Öyle ki; sinemada sesin kullanılabilir duruma gelmesi, filme renk kavramının dahil olması, film ekipmanlarının portatifleşmesi, gösterim mecrası olarak televizyonun ortaya çıkması ve dijitalleşme ile birlikte hem yapım tekniklerinde hem de gösterim mecralarında oluşan dönüşümlerin birçoğu teknolojik gelişmelerle ilintilidir. Oldukça köklü bir tarihinin olmasına rağmen belgesel sinemanın tanımı hususunda kesin bir görüş birliği bulunmamaktadır. Hudutları oldukça esnek olan bu tür, dijitalleşme ile birlikte günümüzde çok daha farklı anlatı formlarında eserler üretilmekte ve YouTube, Netflix, Blu Tv, Amazon Prime, Exxen, Disney Plus, Hbo Max, Apple TV gibi dijital mecralarda geleneksel belgesel anlatısı ile üretilen belgesellere nazaran milyonlarca insanlar tarafından tüketilmekte, beğenilmekte ve dolayısıyla önemli bir pazar niteliği kazanmaktadır. Bu çalışmada, teknoloji ile birlikte aktif bir şekilde kabuk değiştiren, her dönemin koşullarında farklı bir boyutta biçim, dil ve anlatı oluşturan belgesel sinemanın, dijitalleşme ile birlikte geçirdiği dönüşümü kültürel, yapısal ve anlatısal boyutta ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu doğrultuda, dijital mecralara üretim yaparak belgesel sinemacı kimliğini dijital dünya içerisinde oluşturan belgesel sinemanın dijital platform boyutundaki temsilcileri, köklü ekollere bağlı geleneksel anlatıyı temsil eden belgesel sinemacılar ve postmodern anlatıyı temsil eden belgesel sinemacılardan sinemanın dönüşümüne dair röportaj tekniği ile kapsamlı bir biçimde algısal veriler toplanmış ve yorumlayıcı sosyal bilim anlayışına dayanan nitel araştırma yöntemlerinden söylem analizi tekniği ile değerlendirmeye tabi tutulmuştur.