Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bitki Koruma, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2012
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: RAMAZAN GENCER
Danışman: Figen Mert
Özet:
Bu
çalışma, 2010-2011 buğday yetiştirme döneminde Çanakkale Onsekiz Mart
Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Dardanos Araştırma ve Uygulama arazisinde
yürütülmüştür. Bu çalışmada buğdaya inokule edilen ve buğdayda Fusarium başak
yanıklığına (FHB), verim ve kalitenin azalmasına, danelerde mikotoksin
akümülasyouna sebep olan Fusarium culmorum kemotipleri arasında hastalık şiddeti açısından farklılıkları saptamak
ve verime olan etkisini karşılaştırmak amaçlanmıştır. Ayrıca inokule edilen
izolatların başaklarda oluşturdukları bir mikotoksin olan zearalenone
(ZEA) üretimi karşılaştırılmıştır. Bu amaçla iki buğday çeşidi (Golia ve Ceyhan)
ve 16 F. culmorum izolatı kullanılmıştır.
Çiçeklenme dönemindeki başaklar şırınga yöntemi ile inokule edilmiştir.
Hastalık gelişimi 3 farklı zamanda ölçülmüş ve elde edilen veriler hastalık
gelişimi altındaki bölge (AUDPC)’nin hesaplanmasında kullanılmıştır. F. culmorum izolatlarının her iki buğday
çeşidinde de sebep oldukları hastalık şiddeti arasında istatistiki olarak fark
olduğu saptanmıştır. Bin dane ağırlığı yönünden izolatlar ve çeşitler arasında istatistiksel
olarak önemli farklılıkların olduğu gözlenmiştir. ZEA birikimi yönünden ise
izolatlar ve çeşitler arasında belli bir yönde ilişki görülmemiştir. Ele alınan
özellikler arasındaki ilişki incelendiğinde başak ağırlığı ile bin dane
ağırlığı arasında pozitif, AUDPC ile başak ağırlığı ve bin dane ağırlığı
arasında negatif yönde bir ilişki olduğu saptanmıştır. ZEA ile diğer özellikler
arasında herhangi bir ilişki bulunmamıştır. Bu çalışmadan F. culmorum izolatlarının buğdayda farklı oranlarda hastalık
şiddetine sebep olduğu ve verimi farklı oranlarda düşürdüğü, fakat ZEA
akümülasyonunun hastalık şiddeti ile ilişkili olmadığı sonucuna varılmıştır.