Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SEVGİ DONAT
Danışman: Okan Acar
Özet:
Küresel iklim değişikliğinin sonuçlarından biri olan kuraklık, tarımsal
sürdürülebilirliği ve verimi olumsuz yönde etkileyen en büyük sorundur. Bitkiler, kuraklık
gibi çevresel stres koşulları altında metilglioksal (MG) gibi toksik aldehitler üretmektedir.
Reaktif karbonil türü (RKT) olan MG hücrede özellikle kloroplast ve mitokondride hidrojen
peroksit (H2O2) gibi reaktif oksijen türlerinin (ROT) oluşumunu teşvik ederek oksidatif
hasara neden olmaktadır. Glisin betain (GB) gibi ozmolitler, kuraklık stresinin neden olduğu
oksidatif hasarın yıkıcı etkilerinin azaltılmasında ozmo-koruyucu olarak rol oynar.
Bu çalışmada, iki buğday çeşidine (kuraklığa-duyarlı Selçuklu, kuraklığa- dayanıklı
Demir-2000) eksojen GB uygulamasının kısa süreli kuraklık stresi altında fizyolojik [kök ve
gövde uzunluğu, biyokütle, spesifik yaprak alanı (SYA), toplam klorofil içeriği, bağıl su
içeriği (BSİ)] ve biyokimyasal (toplam protein, H2O2 ve MG miktarı) parametreler üzerine
etkisi araştırılmıştır. Buna göre, 20 günlük buğday fidelerine 5 mM GB foliar olarak
püskürtülerek uygulamayı izleyen 24. saatte kuraklık stresi başlatılmış ve 7 günün sonunda
bitki örneklemesi yapılmıştır.
Sonuçlarımız, Selçuklu çeşidinde GB uygulamasının kuraklık stresinin negatif
etkilerini azaltıp fizyolojik parametreleri arttırdığı fakat, Selçuklu çeşidinde daha etkili
olduğunu göstermiştir. Buna ek olarak eksojen GB uygulamasının H2O2 ve MG’nin yarattığı
toksik etkileri her iki çeşitte de kontrol seviyesinde koruduğu saptanmıştır.