Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: FATMA ÇİSEM KARABIYIK
Danışman: Cüneyt Akı
Özet:
Yapılan bu tez çalışmasında, Adipik Asit’in (AA) genotoksik etkileri “Allium cepa L. Kök Ucu Hücre Testi” ve “Tradescantia pallida H. Stamen Tüyü Testi” kullanılarak incelenmiştir. Uygulama dozları “Kök İnhibisyon Testi” uygulanarak bulunan EC50 değerine göre belirlenmiştir ve bu dozlar 18.75 mg/L, 37.5 mg/L ve 75 mg/L’ dir.
Belirlenen konsantrasyondaki çözeltiler, A. cepa kök uçlarına 24, 48 ve 72 saat süre ile uygulanarak etkileri mikroskobik olarak incelenmiş ve istatiksel analiz gerçekleştirilerek yorumlanmıştır. Elde edilen sonuçlar AA konsantrasyonu ve uygulama süresi arttıkça mitotik indeksin azaldığını ve kromozomal aberasyon rastlanma sıklığının arttığını göstermiştir. Kromozomal aberasyonlar incelendiğinde tüm AA uygulamalarda en sık gözlenenler; C-mitoz (% 43.75), metafazda ekvatoral tabla kayması (% 25.3), anafazda kutup kayması (% 15), telofazda kutup kayması (% 14.7) olarak belirlenmiştir.
Pembe mutasyonların belirlenebilmesi için 18.75 mg/L, 37.5 mg/L, 75 mg/L’lik çözeltiler T. pallida gruplarına 24, 48 ve 72 saat süre ile uygulanarak incelenmiştir. Her bir uygulama grubu için 3000 stamen hücresi incelenmiş fakat pembe mutasyonlu hücre oluşumu görülmemiştir. Bunun üzerine belirlenen etki konsantrasyonlarının üzerine çıkılarak 95 mg/L ve 115 mg/L konsantrasyonlarında AA çözeltiler hazırlanarak uygulama gerçekleştirilmiştir. 95 mg/L’lik çözelti T. pallida’ya uygulandığında 3000 hücre içerisinde pembe mutasyon oluşumları şöyledir; 24 saatlik uygulamalarda pembe mutasyon oluşmazken, 48 saatte 19 adet ve 72 saatte 79 adet pembe mutasyonlu hücre belirlenmiştir. AA kullanımının yaygın olduğu gıda, ilaç ve kozmetik sanayide kullanım miktarına dikkat edilmesinin ve uzman kişiler tarafından kullanılmasının gerekliliği ortaya koyulmuştur. Araştırmamız sonuçları ile AA’in maruz kalınan konsantrasyon ve süreye