Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Matematik Ve Fen Bilimleri Eğitimi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Burcu Akbay
Danışman: Fehime Sevil Yalçın
Özet:
Son zamanlarda yapılan çalışmalar, seryum oksit
nanoparçacıkları (NP'ler), çinko oksit (ZnO) NP'ler, karbon NP’ler vb. gibi
çeşitli nanoparçacıkların antioksidan özelliklere sahip olmaları ve oksidatif
DNA hasarına karşı hücresel savunmada anahtar rol oynamaları gibi nedenlerle
radyo koruyucu etkisinin olduğunu ortaya koymuştur. Diğer metal oksit NP'leri
ile karşılaştırıldığında, nispeten ucuz ve daha az toksik özelliğe sahip olduğu
düşünülen nano-ZnO, biyolojik sistemlerde serbest radikal süpürücüler ve
antioksidanlar olarak mükemmel bir potansiyele sahiptir. Yapılması planlanan bu tez
çalışmasında, gama radyasyonu ile ışınlanmış soya fasulyesi tohumlarının
çekirdek DNA'sının gama radyasyonu tarafından indüklenen hasarlardan
korunmasında 30-50 nm boyutlarındaki nano-ZnO'nun radyo-koruyucu kapasitesi
araştırılacaktır. Bu kapsamda çalışma; kontrol (herhangi bir işlem görmemiş
tohumlar), deney1 (farklı dozlarda gama ile ışınlanmış tohumlar), deney2
(farklı konsantrasyonlarda ZnO NP ile muamele edilmiş tohumlar) ve deney3 (gama
+ ZnO NP’lerin birleşik etkisinin inceleneceği tohumlar) gruplarından
oluşacaktır. Tohumlar, 52 x 32 x 7 cm ebatlarındaki viyoller içerisindeki torf-perlit
karışımlı toprağa tesadüfi parselleri deneme desenine göre üç tekerrürlü olacak
şekilde ekilecek ve ekimi yapılan tohumlar kontrollü koşullarda
yetiştirilecektir. Ekimden yaklaşık bir hafta sonra tohum çıkışları sayılacak
ve tohum çıkış yüzdeleri hesaplanacaktır. Yaklaşık 20-25 günün sonunda da bitkiler hasat edilecek ve ardından kök-fide
uzunlukları, yaş-kuru ağırlıkları, canlılık indeksleri ve toplam klorofil
miktarları ölçülerek ilgili analizler yapılacaktır. Çalışma sonucundan
hareketle, bitkilerde
olası iyonize edici radyasyon stresi durumlarında toksik etki göstermeyen
radyoprotektörlerin kullanılması fikri radyasyonun olumsuz etkilerini en aza
indirgemek için gelecekte kullanılabilecek yeni yaklaşımların öncüsü olma
yolunda da oldukça önemli bir yere sahip olacaktır.