ZnO Nanopartiküllerinin Soya Bitkisi (Glycine max (L.) Merrill) Üzerindeki Radyobiyolojik Etkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Matematik Ve Fen Bilimleri Eğitimi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Burcu Akbay

Danışman: Fehime Sevil Yalçın

Özet:

Son zamanlarda yapılan çalışmalar, seryum oksit nanoparçacıkları (NP'ler), çinko oksit (ZnO) NP'ler, karbon NP’ler vb. gibi çeşitli nanoparçacıkların antioksidan özelliklere sahip olmaları ve oksidatif DNA hasarına karşı hücresel savunmada anahtar rol oynamaları gibi nedenlerle radyo koruyucu etkisinin olduğunu ortaya koymuştur. Diğer metal oksit NP'leri ile karşılaştırıldığında, nispeten ucuz ve daha az toksik özelliğe sahip olduğu düşünülen nano-ZnO, biyolojik sistemlerde serbest radikal süpürücüler ve antioksidanlar olarak mükemmel bir potansiyele sahiptir. Yapılması planlanan bu tez çalışmasında, gama radyasyonu ile ışınlanmış soya fasulyesi tohumlarının çekirdek DNA'sının gama radyasyonu tarafından indüklenen hasarlardan korunmasında 30-50 nm boyutlarındaki nano-ZnO'nun radyo-koruyucu kapasitesi araştırılacaktır. Bu kapsamda çalışma; kontrol (herhangi bir işlem görmemiş tohumlar), deney1 (farklı dozlarda gama ile ışınlanmış tohumlar), deney2 (farklı konsantrasyonlarda ZnO NP ile muamele edilmiş tohumlar) ve deney3 (gama + ZnO NP’lerin birleşik etkisinin inceleneceği tohumlar) gruplarından oluşacaktır. Tohumlar, 52 x 32 x 7 cm ebatlarındaki viyoller içerisindeki torf-perlit karışımlı toprağa tesadüfi parselleri deneme desenine göre üç tekerrürlü olacak şekilde ekilecek ve ekimi yapılan tohumlar kontrollü koşullarda yetiştirilecektir. Ekimden yaklaşık bir hafta sonra tohum çıkışları sayılacak ve tohum çıkış yüzdeleri hesaplanacaktır. Yaklaşık 20-25 günün sonunda da bitkiler hasat edilecek ve ardından kök-fide uzunlukları, yaş-kuru ağırlıkları, canlılık indeksleri ve toplam klorofil miktarları ölçülerek ilgili analizler yapılacaktır. Çalışma sonucundan hareketle, bitkilerde olası iyonize edici radyasyon stresi durumlarında toksik etki göstermeyen radyoprotektörlerin kullanılması fikri radyasyonun olumsuz etkilerini en aza indirgemek için gelecekte kullanılabilecek yeni yaklaşımların öncüsü olma yolunda da oldukça önemli bir yere sahip olacaktır.