Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MERAL ÖZENÇ KIRIL
Danışman: Mustafa Avcıoğlu
Özet:
Bu
çalışma Çanakkale Boğazı çevresinde bilinen ve boğazın
jeolojik evrimine ışık tutan taraçalar üzerindeki antropojenik etkileri ve
taraçaların jeomiras olarak değerlendirilmesini konu almaktadır. Tez
kapsamında; daha önceki çalışmalardan faydalanılarak boğaz çevresinde bulunan:
İkizlerçeşme Taraçası, Çayır Dere Taraçası, İyisu Taraçası, Saltık Taraçası,
Çardak Taraçası, Kaplantepe Taraçası, Gelibolu Taraçası ve daha birçok özel
isimle tanımlanmamış denizel taraçalar hakkında jeolojik geçmiş, fosil içeriği,
stratigrafik özellikleri, arazi çalışmaları yapılarak incelenmiş ve
haritalanmıştır. Bahsi geçen alanların son yıllarda nasıl bir değişime
uğradığını gösterilmiş ve doğal miras olarak gelecek yıllara aktarılmasında
izlenecek yolları belirlemek amacıyla öneriler sunulmuştur. Bu kapsamda bir jeoyol planlanmış ve durak
noktaları belirlenmiştir. 16 lokasyonda yapılan çalışmalarda; yol, tünel gibi
mühendislik yapıları, şehirleşmenin genişlemesi, tarımsal faaliyetler ve doğal
süreçler sonucunda bazı taraçaların artık gözlenmediği, bazılarının ise çeşitli
derecelerde tahribata uğradığı belirlenmiştir. Elde edilen bibliyografya, haritacılık ve saha
çalışması verileri sayesinde Çanakkale
boğazının jeolojik evriminde anahtar rol oynayan jeositlerin bilimsel, eğitici
ve turistik-rekreasyonel ilgi değerini hesaplamak için, 12 denizel taraça
sahasına Jeosit Ön Değerlendirme (GAM) modeli uygulanmıştır. GAM’a göre
özellikle Gelibolu ve İyisu taraçaları, yüksek bilimsel ve turizm değerlerine
sahiptir. Bu nedenle bu alanlar koruma altına alınarak turizme
kazandırılabilir. Tanıtım ve turizm altyapısı eksik olduğundan Özbek,
Çayırdere, Yelkenkaya, Dutüstü ve Hasanpaşa Taraçaları ek değerler bakımından orta
seviyelerde kalmıştır. Uluslararası düzeyde yayınlarda adı geçen bu alanlar
yüksek bilimsel ve eğitsel değere sahiptir. Bu nedenle açık alan dersliği
olarak lise coğrafya derslerinde ve üniversite öğrencilerine yönelik
kullanılabileceği gibi jeomiras olgusunun da öğrenciler ve halk arasında önem
kazanmasına katkı sağlayacaktır.