Okul öncesi öğretmen adaylarının görsel okuryazarlıkları ile eleştirel okuma özyeterlik algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi


ÖZDEMİR BECEREN B., ARI ARAT C., Adak Özdemir A.

Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi (Online), cilt.5, sa.2, ss.411-435, 2022 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Bu araştırmanın amacı okul öncesi öğretmen adaylarının eleştirel okuma özyeterlik algıları ile görsel okuryazarlıkları arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Araştırmanın evreni olarak Türkiye’de okul öncesi öğretmenliği lisans programlarında okuyan öğrenciler seçilmiştir. İlişkisel tarama modeli ile desenlenmiş bu araştırmanın örneklemi, evrenden basit rastgele örnekleme ile 384 kişi olarak belirlenmiştir. Araştırmaya katılan okul öncesi öğretmen adaylarının %90,1’i (n=346) kadın, %9.9’u (n=38) erkek; %34,1’i (n=131) birinci sınıf, %32,0’si (n=123) ikinci sınıf, %22,4’ü (n=86) üçüncü sınıf, %11,5’i (n=44) dördüncü sınıf öğrencisi olduğu belirlenmiştir. Araştırmada veri toplamak amacıyla Eleştirel Okuma Özyeterlilik Algısı Ölçeği, Görsel Okuryazarlık Ölçeği ve araştırmacılar tarafından hazırlanan Demografik Bilgi Formundan yararlanılmıştır. Araştırmada güvenilirlik analizi, doğrulayıcı faktör analizi, tek yönlü varyans analizi ve korelasyon analizi uygulanmıştır. Yapılan analizler sonucunda okul öncesi öğretmen adaylarının görsel okuryazarlıkları ve eleştirel okuma özyeterlik algılarının günlük ortalama kitap okuma sürelerine ve sahip oldukları kitap sayılarına göre anlamlı düzeyde farklılaştığı belirlenmiştir. Araştırmada yapılan korelasyon analizinde okul öncesi öğretmen adaylarının eleştirel okuma özyeterlik algıları ile görsel okuryazarlıkları arasında pozitif yönde ve anlamlı düzeyde ilişkiler bulunmuştur. Okul öncesi öğretmen adaylarının görsel okuryazarlık puanları arttıkça eleştirel okuma özyeterlik algılarına ait puanlar da artmaktadır. Okul öncesi öğretmen adaylarının öğrencilik süreçlerinde kitap okumaya yönelik teşvik edilmesi ve bu kapsamda okul öncesi öğretmen adaylarına yönelik çalışmalar yapılması ilerideki araştırmaları için önerilmektedir.
This study aims to reveal the relationship between pre-school pre-service teachers' critical reading self-efficacy perceptions and their visual literacy. As the research population, students studying in undergraduate programs of pre-school teaching in Turkey were selected. The sample of this research, which was designed with the relational scanning model, was determined as 384 people by simple random sampling from the population. 90.1% of the pre-school pre-service teachers participating in the study were female, 9.9% were male; 34.1% (n=131) were determined to be in first-year student, 32.0% were second year, 22.4% were third year, 11.5% were fourth-year . Critical Reading Self-Efficacy Perception Scale, Visual Literacy Scale, and Demographic Information Form prepared by the researchers were used to collect data in the study. In the research, reliability analysis, confirmatory factor analysis, one-way analysis of variance, and correlation analysis were applied. As a result of the analysis, it was determined that the visual literacy and critical reading self-efficacy perceptions of pre-school pre-service teachers differ significantly according to the average daily reading time and the number of books they have. In the correlation analysis conducted in the research, positive and significant relationships were found between pre-school pre-service teachers' critical reading self-efficacy perceptions and their visual literacy. As the visual literacy scores of pre-school pre-service teachers increase, the scores of their critical reading self-efficacy perceptions also increase. It is recommended for future research to encourage pre-school pre-service teachers to read books during their student life and to conduct studies on pre-school pre-service teachers in this context.