Yemeklik Yağ Ekstraksiyonunda Hedeflenen İdeal Yeşil Çözücülerin Özellikleri


Creative Commons License

Pişkin M.

1st International Conference on Engineering, Natural and Social Sciences, Konya, Turkey, 20 December 2022, pp.809-815

  • Publication Type: Conference Paper / Full Text
  • City: Konya
  • Country: Turkey
  • Page Numbers: pp.809-815
  • Çanakkale Onsekiz Mart University Affiliated: Yes

Abstract

Yemeklik yağ ekstraksiyonları amacıyla, çözücülerin fiziksel ve kimyasal özellikleriyle ilgili birçok

önemli faktörün ilk kullanımlarından önce dikkate alınması elzemdir. Etkili ekstraksiyon davranışlarına ek

olarak, iyi bir yeşil solvent, yeşil kimya mühendisliği kavramlarının ilkelerine en iyi şekilde uymalıdır.

Ekstraksiyon amacıyla yönlendirilen çözücülerde devam eden büyük bir zorluk, bunların büyük bir

kısmının, öncelikle çok yüksek buhar basınçları nedeniyle çevremize salınmaya duyarlı olan uçucu organik

bileşikleri içermesi nedeniyle çeşitli çevresel tahribatlara yol açabilir ve akabinde bozunarak diğer toksik

ve tehlikeli maddelerin oluşmasına neden olabilir ve böylece insan sağlığını olumsuz yönde etkileyebilir.

Uçucu organik bileşikleri içeren çözücülerin toksik ve tehlikeli doğası büyük ölçüde kullanılan molekülün

türüne, soluma veya çözücüyle doğrudan somut temas gibi maruz kalma yöntemine ve en önemlisi maruz

kalma süresine bağlıdır. Ekstraksiyon amacıyla kloroform gibi klorlu solventlerin kullanımı, şüphelenilen

kanserojen etkileri ve gezegenimizin ozon tabakasını inceltmede oynadıkları rol nedeniyle tavsiye

edilmemektedir ve bazı durumlarda yasaklanmıştır. Uçucu organik çözücülerinin küresel ısınma üzerindeki

zincirleme etkisi de dikkate alınması gereken bir faktördür; bazı çözücüler, bir sera gazının karbondioksite

göre atmosferde ne kadar ısı tuttuğunun göreli bir ölçüsü olan küresel ısınma potansiyelinde çok yüksek

ölçüm yapar. Yeşil bir çözücü mutlaka çevreye zarar vermeyen bir çözücü anlamına gelmez; bu öncelikle

kullanılan maddenin doğal toksisitesine veya biyolojik olarak bozunabilirlik sorunlarına atfedilir. Bu

çalışmada, genel olarak yeşil olarak kabul edilen farklı solvent sınıflarına genel bir bakış sunulmaktadır.